فصل هفتم آبا (آیین نامه بتن ایران) به الزمات اجرایی بتن اختصاص یافته است. موضوع مورد بحث در بند دهم این فصل بتن ریزی در هوای سرد است. آبا هوای سرد را دمای پایینتر از ۵+ درجه سانتیگراد در نظر گرفته است.
۷-۱۰-۱-۱ در مواردي كه دماي هوا كمتر از ۵+ درجه سلسيوس باشد و يا احتمال برود كه در مدت حفاظت از بتن، دماي هوا به كمتر از اين مقدار برسد، شرايط هواي سرد بوجود ميآيد و بايد الزامات اين بخش رعايت شود.
در تعريف موجود نياز به پيشبيني وضعيت هوا وجود دارد، درحاليكه در تعاريف قبلي آبا، وضعيت گذشته يا حال ملاک قرارگيري در شرايط هواي سرد محسوب ميشد.
مدت حفاظت از بتن، رسيدن به مقاومت ۵ مگاپاسكال در بتن غير اشباع و يا ۲۵ مگاپاسكال در حالت اشباع است، مگر آن كه در بتنهاي اشباع از مواد حبابساز استفاده شده باشد.
بتن ريزي در هواي سرد احتمال رويارويي زود هنگام بتن را با شرايط يخبندان افزايش ميدهد و ممكن است به آن آسيب برساند. بعلاوه شرايط هواي سرد، آهنگ كسب مقاومت بتن را كاهش ميدهد.
دماي يخ زدگي بتن ۱- تا ۲- درجه سانتیگراد در فشار يك اتمسفر (در سطح دريا) است كه به نسبت آب به مواد سيماني و مواد افزودني بستگي دارد.
وقتي بتن در معرض دماي حدود ۵+ درجه سانتیگراد يا كمتر قرار ميگيرد، واكنشهاي مرتبط با گيرش و سخت شدن بتن در حد قابل توجهي كند ميشود.
بنابراين وقتي بتن تحت بارهاي دوره ساخت قرار ميگيرد، مشکلاتی چون تركخوردگي و تغيير شكل رخ ميدهد.
هرگاه در سنين اوليه به دليل يخزدگي آسيبي به بتن وارد شود، هرگز مقاومت و دوام مورد نظر را كسب نميكند، حتي اگر پس از آسيبديدگي، حفاظت و عملآوري مطلوب اعمال شود.
وقتي بتن در معرض آب نباشد، بتن جوان ميتواند تحت چرخههاي يخزدن و آبشدن خاصي نيز دچار آسيب شود. درجه اشباع بتن تازه با افزايش سن و تركيب آب با سيمان در هنگام هيدراته شدن كاهش مييابد. در چنين شرايطي درجه اشباع، كمتر از سطح بحراني خواهد بود.
سطح بحراني اشباع وقتي است كه آب درون بتن در حدي باشد كه يك چرخه منفرد يخزدن و آبشدن منجر به آسيبديدگي بتن شود. زماني درجه اشباع بتن كمتر از سطح بحراني ميشود، كه بتن مقاومت فشاري حدود Mpa 5 را كسب كند. اين درجه اشباع معمولاً كمتر از ۸۰ درصد است.
برای تأمین شرایط بتن ریزی در هوای سرد باید الزاماتی رعایت شود.
آبا (ایین نامه بتن ایران) آنها را در دو دسته الزامات قبل از بتن ریزی و الزامات پس از بتن ریزی تعریف کرده است.
در ادامه به برخی از نکات مهم اشاره خواهیم داشت.